miércoles, 6 de febrero de 2008

ARTEAGAKO FORMAKUNTZA SAIOA

Joan zen larunbatean, otsailaren 2an, Arteagan Montorre eta Urretxindorra ikastetxeetako familia batzuk elkartu egin ziren bertan formakuntza saioa burutzeko . Lehenengo zatian , eskola biren zuzendariek proiektuaren nondik norakoak azaldu zituzten baita gerora begira dauden asmoak zehaztu ere eta ondoren bertako paduratik ibilbidea praktikoa burutu zen hegazti batzuk behatzeko.

viernes, 16 de marzo de 2007

habi-kutxaren fitxa

HABI KUTXA FITXA






ZUHAITZA


zenbakia
arduraduna
Zuloa
Txiki-handi
espezie
altuera
Enborra
diametroa
Habi-altuera
orientazioa









KOKAPENA:
INGURUA-DESKRIBAPENA:




OHARRAK ETA BEREZITASUNAK:





ARGAZKIA

eskolaproiektua

ESKOLA PROIEKTUA


Sarrera

Duela urte dexente Europako erdialdeko eta iparraldeko hainbat herrialdetan, hegaztiak protagonista izanda, ingurumen hezkuntzako kanpainak egiten ari dira eta ekitaldi horietan, naturari buruzko prestakuntzan eta dibulgazioan, erreferente garrantzitsu gisa agertzen dira eskolak.

Urdaibaiko Biosferaren Erreserbako erdi-erdian, ingurumen hezkuntzako proiektu aitzindari eta berritzailea aurrera eroateko koordinatu gara eskola txiki bi. Gautegiz-Arteagako Montorre eskolak eta Muxikako Urretxindorra eskolak Urdaibaiko hegaztien segimendua izango dugu erronka, Elaia Bird Migration Centrearen koordinazio eta gidaritzapean.



Disziplinarteko lanaren modura garatu nahi dugu proiektua, ikasleek hegaztiak behatzen, metodo zientifiko batez datuak hartzen, sortutako informazio guztia prozesatzen eta, azkenean, landutako guztia adierazten eta erakusten ikasiko dute.

Ikasle guztiek hartuko dute parte proiektuan, adin maila txikienetik, jolasen bidez hegaztiren batzuk identifikatzen ikasiz (ipuinak, kantak, argazkiak, pelutxeak,...), nagusienen mailaraino, informazioa sortuz eta eskolan aurkeztuz (datuak, grabazioak, ikusentzunezko muntaiak, posterrak,...).

Badakigu proiektu pilotua dela, baina eskola bietako irakasleek eta Guraso Elkarteek onartu eta gogo handia dugu aurrera eroateko. Seguraski, gure eskola bien arteko koordinazioa Euskal Herriko eta atzerriko beste eskola batzuetara zabaldu ahal izango da eta, teknologia berrien laguntzaz, Europa Zentraleko antzeko proiektu koordinatuak garatzen dituzten eskolekin esperientziak partekatu ahal izango ditugu.




Helburuak

- Hegaztien munduaren bitartez, ikasleak, irakasleak eta gurasoak naturara hurreratzea.

- Hurrean daukagun bizitza naturala ezagutuz, eskolako ingurunea aurkitzea eta baloratzea.

- Espezie askoren biziraupenean gizakion portaeren eraginen inportantzia jakitea.

- Negualdian, kumeak egiteko sasoian eta migrazioan hegazti batzuen segimendua egitea.

- Hegazti espezie horien biologiaren landa-datuak hartzen eta prozesatzen ikastea.

- Proiektuaren garapenean teknologia berriak aplikatzea (digiskoping, datu-baseak, Internet, Power Point,...).

- Urdaibaiko beste eskola batzuekin bildutako esperientziak partekatzea eta kanporatzea.
















Migrazioa

Zalantzarik gabe, naturaren fenomenoen artean, hegaztien migrazioa da harrigarrienetariko bat. Europan dagoen mendebaldeko migrazio-bide ikaragarriak Euskal Herrian sartu eta Iberiar Penintsula zeharkatzen du Afrikarantz.

Elaia Bird Migration Centreren gidaritzapean, udaberriko ezteiaurreko migrazioaren bitartean, Montorre eta Urretxindorra eskolek, euren Guraso Elkarteekin batera, hiru egunetan, hegaztien eraztunketa zientifikoan parte hartuko dute, non, batez ere, hegazti migratzaileak aztertuko diren:

- Lehenengo egunean eraztunketa ekitaldia izango dugu Muxikako Urretxindorra eskolatik hurrean dagoen landazabalean.
- Bigarren egunean Urdaibaiko padurara joko dugu eta Elaia Zentrotik padurara sarritan etortzen diren zenbait hegaztiri eraztuna jarriko diegu.
- Azkenengo eguna, migrazio sasoiko etzalekuan, elaien eraztunketan emango dugu.

Eraztunketa jarduerekin hasi aurretik, ekitaldietan ikus litezkeen hegazti espezieei buruzko prestakuntza egokia emango zaie ikasleei.






Gautegiz-Arteagako Muxikako
Montorre Eskola Urretxindorra Eskola

azpiegitura teknikoa

AZPIEGITURA TEKNIKOA

Egin eta lortu nahi duguna:

- Txoriak eskolatik bertatik behatu ahal izatea.
- Habietan eta janlekuetan gertatzen ari dena ondo ikustea, zuzenean eta, aldiunean, eskolan bertan pantaila batean.
- Interneten ere aldiunean ikusi ahal izatea eta, haren bidez, Montorre eta Urretxindorra eskolen esperientzia interkomunikatzea.
- Habietan eta janlekuetan gertatutakoa grabatu, artxibatu eta gordetzea.

Tresneria eta egituraren ezaugarriak:

- Material sendo eta iraunkorra, elementuren batzuk aire zabalean mantentzeko modukoak.
- Ahalik eta matxura gutxien izaten duena.
- Mantenimendu minimoa eskatzen duena (energia, piezak,...).
- Erabilpen errazakoa.
- Arrisku gabea.
- Proiektuaren helburuak lortzeari egokitua.

Litezkeen tresneria eta muntaia:

- Tresnak eta materialentzako mobiliario egokia (mahaia eta armairua).
- Datu klimatologikoak hartzeko tresnak.
- Prismatikoak
- Teleskopioa eta horretan lotzeko kamera digitala (digiskoping egiteko) eta pantaila bat kameran sartzen dena handiagoa ikusi ahal izateko gelan.
- Web-kamera eskolako ordenadore bategaz kablez lotua.
Eta ondoko aukeretako bat:
a) Bideo-kamera bi emisore bategaz konektaturik.
Eskolan, emisoreagaz sintonizatutako hargailua eta honek ordenadore eta pantailari egokiro konektatua.
Kameren eta emisorearen energia plaka fotoboltaiko batek emanda.
b) Bideo-kamerak zuzen, kable bidez, eskolako muntaia-mahaiagaz loturik eta mahaia ordenadoreari konektatua.
Kameren eta mahaiaren energia eskolako sare elektrikotik hartua.

aurkezpenà

INFORMATIKA ETA HEGAZTIEN BEHAKETA ZIENTIFIKOA


Aurkezpena

Eskola txiki bi gara Urdaibaiko Erreserbaren erdi-erdian kokatuak. Aurreko ikasturteetan teknologia berrien inguruko proiektuak garatu ditugu. Aurten, gure ingurune pribilegiatuaren baliabideak eta teknologia berrien aplikazioak nahastu ditugu proiektu berri batean. Eskola biek batera planifikatua izan da eta batera garatua ere izan dadila gura dugu.


Urdaibaiko hegaztien segimendua izango da esperientzia berriaren lan-nukleoa eta teknologia berriak integratuko dira prozesuan (datuak bilduz, ikusentzunezko materialak sortuz, informazioa prozesatuz, dibulgatuz eta trukatuz,...).


Disziplinarteko lanaren modura garatu nahi dugu proiektua (berau irakasgaietan integratuz: natur zientziak, euskara, musika, plastika, informatika,...). Eta, ardurak eta lanak ezberdinak izanda, ikasle guztiek hartuko dute parte.


Eskola bietako Guraso Elkarteen bermea dauka proiektuak. Hegaztien inguruko informazio bilketan kolaboratuko dute eta hegaztiak behatzeko antolatuko diren irteeretan ere esku hartuko dute.


Proiektua ondo bideratzeko eta gidatzeko laguntza espezializatua lortu dugu.Gernikako Berritzeguneko zientifiko-teknologiko eta informatika arloetako arduradunek lagunduko digute. Halaber, Gautegiz-Arteagako Elaia Bird Migration Centreko txorien behaketa zientifikoa eta eraztunketa gidatuko dituzte.


Euskal Gobernuko Hezkuntza Sailak onartu du proiektua.


Aurtengo esperientzia oinarri izango da luzaro irauteko borondatez martxan jarri dugun proiektuan.

Ingurumen Saila

URDAIBAIN HEGAZTIEN SEGIMENDURAKO

ESKOLA PROIEKTUA
(Ingurumen Sailera bidali zen proiektua)


Sarrera

Duela urte dexente Europako erdialdeko eta iparraldeko hainbat herrialdetan, hegaztiak protagonista izanda, ingurumen hezkuntzako kanpainak egiten ari dira eta ekitaldi horietan, naturari buruzko prestakuntzan eta dibulgazioan, erreferente garrantzitsu gisa agertzen dira eskolak.

Urdaibaiko Biosferaren Erreserbako erdi-erdian, ingurumen hezkuntzako proiektu aitzindari eta berritzailea aurrera eroateko koordinatu gara eskola txiki bi. Gautegiz-Arteagako Montorre eskolak eta Muxikako Urretxindorra eskolak Urdaibaiko hegaztien segimendua izango dugu erronka, Elaia Bird Migration Centrearen koordinazio eta gidaritzapean.

Disziplinarteko lanaren modura garatu nahi dugu proiektua, ikasleek hegaztiak behatzen, metodo zientifiko batez datuak hartzen, sortutako informazio guztia prozesatzen eta, azkenean, landutako guztia adierazten eta erakusten ikasiko dute.

Ikasle guztiek hartuko dute parte proiektuan, adin maila txikienetik, jolasen bidez hegaztiren batzuk identifikatzen ikasiz (ipuinak, kantak, argazkiak, pelutxeak,...), nagusienen mailaraino, informazioa sortuz eta eskolan aurkeztuz (datuak, grabazioak, ikusentzunezko muntaiak, posterrak,...).

Badakigu proiektu pilotua dela, baina eskola bietako irakasleek eta Guraso Elkarteek onartu eta gogo handia dugu aurrera eroateko. Seguraski, gure eskola bien arteko koordinazioa Euskal Herriko eta atzerriko beste eskola batzuetara zabaldu ahal izango da eta, teknologia berrien laguntzaz, Europa Zentraleko antzeko proiektu koordinatuak garatzen dituzten eskolekin esperientziak partekatu ahal izango ditugu.

Helburuak

- Hegaztien munduaren bitartez, ikasleak, irakasleak eta gurasoak naturara hurreratzea.
- Hurrean daukagun bizitza naturala ezagutuz, eskolako ingurunea aurkitzea eta baloratzea.
- Espezie askoren biziraupenean gizakion portaeren eraginen inportantzia jakitea.
- Negualdian, kumeak egiteko sasoian eta migrazioan hegazti batzuen segimendua egitea.
- Hegazti espezie horien biologiaren landa-datuak hartzen eta prozesatzen ikastea.
- Proiektuaren garapenean teknologia berriak aplikatzea (digiskoping, datu-baseak, Internet, Power Point,...).
- Urdaibaiko beste eskola batzuekin bildutako esperientziak partekatzea eta kanporatzea.

Proiektuaren garapena

Ikasturtean zehar hegaztien bizitzaren hiru periodo garrantzitsurekin batera garatuko dugu: negualdia, kumeak egiteko sasoia eta migrazioa.

Proiektuan zehar jarduerak espazio diferenteetan kokatzen dira: eskolako barrualdetik hasiz eskolako ingurunerantz joanez, eta, azkenean, hegaztiak aurkituz Urdaibaiko paduretan.

Negualdia

Urteko hil hotzenetan janaria urria da hainbat hegazti sedentario eta negutarrentzat. Txori txiki horiei negua pasatzeko lagunduko dieten janlekuak eskolatik hurbileko lorategian edo berdegunean kokatuko dira. Ikasgelako leihotik zehar egingo da kanpoko janlekuetan elikatzen diren hegaztien segimendua, hartatik digiskopingekin (edota web-kamera batekin) aterako dira argazkiak (edota filmazioak) eta segimenduaren landa-fitxak beteko dira. Euria edo haizea egin arren ikasgelak ahalbidetuko du hegaztien segimendua.

Teknologia berriak erabilita eta irakasleen laguntzarekin ikasleek eurek ikusentzunezko materialak prestatuko dituzte ordenadorean (grabazioak, argazkiak, posterrak,...), bai eskolan, bai proiektua aurkezten den edozein lekutan baliagarri izango direnak.

Proiektuaren materialak erakusteko eta biltzeko egokituko dira eskolako espazio batzuk.

Kumeak egiteko sasoia

Udaberriaren hasieran, neguan janlekuetan elikatzen egon diren txoriren batzuek, kanpotik etorri diren beste batzuekin batera, zuhaitz helduetan zuloak bilatzen hasiko dira kumeak egiteko. Habi kutxak dira zuhaitzen zuloen ordezko egokiak.
Batez ere amilotxak eta kaskabeltzak izaten dira habi kutxak okupatzen dituztenak, baina batzutan naturak ustekaberen bat ematen du eta beste txori espezie ezohikoren bat ager daiteke.

Behin habi kutxak instalaturik, prismatikoak, hegaztien gidak eta landa-fitxak eroanez, zentzuzko distantzia batetik, aldizka, ikasleek behatu, datuak hartu eta egiaztatuko dituzte kumeak egiten ari diren txori espezieei buruz.

Bildutako informazioaren laguntzaz, Elaia Bird Migration Centreko ornitologoek txorikume jaioberrien eraztunak ipintzeari ekingo diote. Txori-ale eraztundunek informazio oso baliagarri eskainiko dute, zeren eta hurrengo neguan seguraski eskolako janlekuetara itzuliko dira eta ikasleek identifikatu ahal izango dituzte.

Fase honetan, ikasleek txorien ugal-biologia ezagutzea da helburua. Habi kutxaren batean web-kamera instalatu gura dugu ugalketa zuzenean ikusi eta grabatu ahal izateko eskolatik bertatik.


Migrazioa

Zalantzarik gabe, naturaren fenomenoen artean, hegaztien migrazioa da harrigarrienetariko bat. Europan dagoen mendebaldeko migrazio-bide ikaragarriak Euskal Herrian sartu eta Iberiar Penintsula zeharkatzen du Afrikarantz.

Elaia Bird Migration Centreren gidaritzapean, udaberriko ezteiaurreko migrazioaren bitartean, Montorre eta Urretxindorra eskolek, euren Guraso Elkarteekin batera, hiru egunetan, hegaztien eraztunketa zientifikoan parte hartuko dute, non, batez ere, hegazti migratzaileak aztertuko diren:

- Lehenengo egunean eraztunketa ekitaldia izango dugu Muxikako Urretxindorra eskolatik hurrean dagoen landazabalean.
- Bigarren egunean Urdaibaiko padurara joko dugu eta Elaia Zentrotik padurara sarritan etortzen diren zenbait hegaztiri eraztuna jarriko diegu.
- Azkenengo eguna, migrazio sasoiko etzalekuan, elaien eraztunketan emango dugu.

Eraztunketa jarduerekin hasi aurretik, ekitaldietan ikus litezkeen hegazti espezieei buruzko prestakuntza egokia emango zaie ikasleei.

Oharra

Euskal Gobernuko Ingurumen Sailean aurkeztu zen proiektuan txorien janlekuen eta habi kutxen kokapenak edierazteko airetiko argazki batzuk erantsi ziren eta, halaber, gastuen aurrekontua ere gehitu zen.

Hezkuntza Sailan

INFORMATIKA ETA HEGAZTIEN BEHAKETA ZIENTIFIKOA
(Hezkuntza Sailera bidali zen proiektua)


Helburuak

- Eskola bien arteko (Urretxindorra eta Montorre) esperientziak eta egindako materialak trukatu.
- Behaketa zientifikoa garatu hegaztien ikasketan.
- Aurreko urteko informatika formakuntza aplikatu zentruan.
- Informatika erreminta gisa curriculumaren atal batzuetan erabili.
- Multimedia tresnen erabilpena ezagutu.

Lan-plana

Lehendabizi irakasleen formakuntza, kontzeptu batzuen ezagupena (hegaztien migrazioa, hegaztiak eta ingurumena, hegaztien ezaugarriak,...), IKTko tresneriaren erabilpena, landa behaketa egiteko moduak, behaketa zientifikoaren oinarriak.
- Eskola ikasleen adinaren arabera partaidetza definitu.
- Ikasleek aplikatuko diren multimediako tresnak ikasi eta erabili (ordenadorea, bideo-kamera, argazki-kamera,...)
- Urtaro bakoitzeko hegazti mota batzuk aztertuz, hegaztiei eta ingurumenari buruz hainbat atal ikasi (migrazioak, hegazti motak, ugalketa)
- Aukeratutako hegaztiez lan koadernoak, txostenak, argazkien bilduma eta grabazio-bildumak egin.
- Hasieran eta ebaluazio bakoitzean eskola bien arteko esperientzien azterketa eta materialen trukaketa.
- Adina kontuan izanda, multimediako tresneria eta materialen ezagupena gela bakoitzean egingo diren bildumetan garatu.
- Behaketa programa bat egingo da eskola bien arteko koordinazioarekin. Eskolaren inguruan hegaztien janlekuak eta habi kutxetan egingo diren behaketentzako web-kamera bana izango dugu eskola bakoitzean.
Halaber, Urdaibaiko zenbait lekutan hegazti espezieak aztertzeko ibilbideak prestatuko dira eta Elaia Bird Migration Centreko arduradunek, guraso batzuek eta Gernikako Berritzeguneko arlo zientifiko-teknologikoko arduradunak laguntza emango digute.

Ekipoaren osaera eta antolamendua

Ekipoaren osaera:
Eskola bietan dauden proiektuaren koordinatzaileak.
Zuzendaritza bien bermearekin.
Eskola bietako irakasleen partaidetza
Berritzeguneko arduradunak: IKTko arduraduna eta arlo zientifiko-teknologikoko arduraduna.
Elaia Zentroko arduradunen eta guraso batzuen kolaborazioa.

Antolamendua:
Eskola bien guraso elkarteko eta irakasleen bultzadaz martxan jarri da proiektua eta proiektuaren zehar eskola bien arteko koordinazioari eutsiko diogu, ebaluazioero elkartuz.

Urtaroak aprobetxatuz landa irteerak egingo dira.
Berritzeguneko aholkulariak eta Elaia Bird Migration Centreko arduradunak batzartuko dira irakasleekin prozesua gidatzeko.
Proiektua egiteko behar diren materialak erosi, eskuratu eta muntatu. Eskola bakoitzean
beharko dugun materiala: web-kamera, argazki-makina digitala zoom egokiarekin,
teleskopioa, prismatikoak, muntaia egiteko behar den tresneria (kableak, konektoreak, ea), habi kutxak, janlekuak, hezkuntz softwarea hegaztien inguruan,...
Modu egokiez material kurrikularra sortu eta ikasgaietan integratu.
Azpiegitura teknikoaren muntaian Elaia Zentrokoek eta Berritzeguneko arduradunek lagunduko dute.

Jarraipen eta ebaluazioa

Eskola ebaluazio bakoitzean, urtaroekin uztartuta egonda (udagoiena, negua eta udaberria), behaketen garapena eta ikasgaiak integratuko dira, beraz, ebaluazio bakoitzeko atal bat proiektua bera izango da. Ikasturtearen hasieran materialen prestakuntza eta egitura teknikoaren muntaia (janlekuak, habi kutxak, kamerak eta ekipomendu informatikoa) egingo da.
Eskola arduradun bakoitzak eta Berritzeguneko arduradunek jarraipen eta ebaluazio prozesuan parte hartuko dute.
Kurtso amaieran memoria/ebaluazio orokorra eta hurrengo ikasturterako planifikazioa eskola bien partaidetzarekin egingo da.

Oharra

Hezkuntza Sailean aurkeztu zen proiektuan ekipamenduaren aurrekontua ere erantsi genuen.